گاز اکسیژن برای حفظ و نجات زندگی انسان حیاتی است و به غیر از اهداف پزشکی از آن به طور گسترده ای برای تولید آب معدنی و کار ساخت و ساز و سایر فعالیت های صنعتی نیز استفاده می شود. اگر اقدامات ایمنی و احتیاط کافی در هنگام استفاده از کپسول اکسیژن و ذخیره سازی یا حمل و نقل کپسول اکسیژن صورت نگیرد انفجار کپسول اکسیژن ممکن است زندگی انسان و دیگرموجودات را به خطر بیاندازد.

پرونده سه قربانی ارائه شده است تا جنبه های مختلف مربوط به آن را بررسی نماییم.

گزارشات کالبد شکافی علت انفجار و توصیه های احتیاطی در انفجار کپسول اکسیژن در یک «کارخانه پرکننده کپسول اکسیژن» را مورد بحث قرار داده که زندگی سه  انسان را به خطر انداخته است.

مقدمه:

هوا حدود 21 % اکسیژن دارد و بدون اکسیژن ما در عرض چند دقیقه میمیریم. بسیاری از مردم از کپسول اکسیژن در محل کار و گاهی در خانه و به طور گسترده ای در جوشکاری، غواصی در عمق بالا، برای نگهداری مواد غذایی، در کارخانجات فولاد و برای اهداف پزشکی و غیره استفاده می شود.

 زمان گرسنگی  سطح  اکسیژن در جریان خون به طور بالقوه افزایش یافته و باعث اکسیژن رسانی بیشتر به بافت ها می شود.

ادم سیتوژنیک و وازوژنیک و هیپوکسیا سلولی ناشی از آسیب به اندامها پس از احیاء نا مناسب بیمار با درمان اکسیژن تراپی با افزایش سطح اکسیژن بافت اندامهای اسیب دیده درمان میشوند.

همگام با پیشرفت های صنعتی و پزشکی استفاده از گازهای فشرده مانند اکسیژن، نیتروژن، دی اکسید کربن، هلیوم، آرگون، کریپتون، استیلن وغیره در یک سطح افزایش یافته است. با وجود حیاتی بودن زندگی انسانی، اگر با احتیاط رفتار نکنید، کپسول اکسیژن می تواند خطرناک باشد تا روح را از بدن جدا کند. چندین اخبار مطبوعاتی در این زمینه وجود دارد بعنوان مثال 3 نفر کشته و یک نفر زخمی پس از انفجار کپسول اکسیژن و یا یک سوختگی جدی پس از انفجار کپسول اکسیژن  وجود دارند در حالی که شارژ  گاز اکسیژن امری غیر معمول نیست .

استفاده گازها در حالت فشرده آنها به ویژه به شکل هوای فشرده برای صنعت مدرن تقریبا اجتناب ناپذیر است که در صورت عدم مدیریت مناسب، ذخیره سازی و حمل و نقل آن می تواند اثرات فاجعه آمیزی داشته باشد. هشدارها در هنگام دست زدن، ذخیره سازی و حمل و نقل می تواند خسارات وارده به انسان و دیگر موجودات را کاهش دهد.

رانی و همکارانش یک مرد جوشکار 34 ساله را که پس از جراحات ناشی از انفجار کپسول اکسیژن با استیلن درگذشت را گزارش داده اند.

مرگ و میر ناشی از تأثیرات مواد منفجره یا وسایل انفجاری در هر دو حالت نظامی و غیر نظامی رخ می دهد، هر چند که در حال حاضر شامل بخش قابل توجهی از فعالیت های تروریستی است تا نسبت به جنگ های متداول.

آسیب های انفجاری ثانویه که شامل ترکشهای موشک های باعث این صدمات میباشد و آسیب های انفجاری سوم شامل آسیب های با شدت و بدنهای آسیب دیده ناشی از سقوط آوار سازه ها و ساختمان ها و آسیب های حرارتی و یا شیمیایی می باشد.

آسیب خاصی که در ریه ها بواسطه انفجار تولید می شود، به عنوان انفجار ریه شناخته شده است که به بصورت  لکه های خونریزی در داخل ریه ، اغلب در دنده ها و تاول در حاشیه ریه دیده می شود.

مورد تاریخی

در یک منطقه صنعتی، یک کارخانه پرکننده کپسول اکسیژن مشغول پر کردن گاز اکسیژن (پزشکی و صنعتی) و کپسول اکسید نیتروژن  بودند همچنین پر کردن کپسول ها در یک سد با سقف کوتاه انجام می گرفت. چهار نفر در نزدیکی منطقه پرکردن کپسول اکسیژن کار می کردند.

از جمله آنها  یک شاهد (8 متر دورتر از سه کارگر دیگر)، در زمان انفجار زنده ماند. در ساعت 7:30 بعد از ظهر در 10 اکتبر 2006، انفجاری اتفاقی رخ داد که سه کشته را به همراه داشت و صدای انفجار تا فاصله 1.5 کیلومتری شنیده شد. او شاهد این آسیب ها بود.

طبق بیانیه ای که از یک شاهد عینی به پلیس داده شد، قربانی که درحال  قرار دادن کپسول اکسیژن در زمین بود منفجر شد.

درپی جستجوی طولانی، قسمت بالای کپسول اکسیژن

منفجر شده حدود 1 کیلومتردورتر از محل کارخانه  پیدا شد. در زمان انفجار مجموعا 219 کپسول اکسیژن در محل وجود داشت که  تعداد 155 عدد از آنها پر بود و بقیه خالی بودند.

قطعات کپسول های منفجر شده تا 12 متر دورتر از محلوطه یافت شدند همچنین دیواری که در فاصله 8 متری قرار داشت آسیب دیده و با ویران شده سقف همراه بود. باقی مانده های انسانی تا شعاع 8 متری بودند که به صورت پراکنده در بین بقایای تخریب شده  کپسول های اکسیژن و ساختمانی یافت میشد.​ و خوشبختانه قطعات کپسول منفجر شده به کپسولهای خالی وهیچ کپسول پر شده ای آسیب نرسانده بود.

از زاویه  نزدیک تر در سطح داخلی کپسول رنگ قهوه ای ناشی از زنگ زدگی مشاهده میشد.

این حادثه جان 3 نفر قربانی را که در نزدیکی کپسول منفجر شده بودند را گرفت و شاهد عینی ایستاده در فاصله نزدیک با برخی از صدمات جراحت مفاصل دست راست جان سالم به در برد.

بررسی حادثه

اکسیژن در مقابل هوا متفاوت عمل می کند، هوای فشرده، نیتروژن و دیگر گازهای غیر قابل احتراق هستند ولی اکسیژن بسیار واکنش پذیر است. حتی یک افزایش کوچک در سطح اکسیژن هوا تا 24 درصد می تواند یک وضعیت خطرناک ایجاد کند.

علت اصلی آتش سوزی و انفجار در هنگام استفاده از اکسیژن عبارتند از:

 میزان زیاد نشتی گاز  اکسیژن

استفاده از مواد آتشزا با گاز اکسیژن

استفاده از کپسول اکسیژن در تجهیزاتی که برای این خدمات طراحی نشده است و عملیات نادرست یا بی دقتی در استفاده  از کپسول  اکسیژن.

 

تعداد کمی از باید ها و نباید ها همراه با مکانیسم های احتمالی برای پیشگیری از انفجار کپسول اکسیژن در متن زیر ذکر شده است.

 بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط مأمور تحقیق و ارتباط بین یافته های کالبد شکافی و شواهد در صحنه انفجار، علل احتمالی انفجار نیز مستند می شود.

نتیجه

مطلوب است که کپسول گازهای فشرده از جمله گاز اکسیژن هر کجا که باید در زمینه های پزشکی مورد استفاده قرار گیرند. حمل و نگهداری آنها باید با حداکثر ایمنی  و احتیاط کارفرمایان و از نظر قانونی نیاز به ارزیابی ریسک در محل کار دارند. و همه اقدامات احتیاطی قابل قبول را برای اطمینان از ایمنی کارگران و اعضای عمومی انجام دهید. در بررسی دقیق خطرات استفاده از کپسول اکسیژن باید ارزیابی دقیق صورت گیرد.

 

توصیه می شود که تمام کپسول های اکسیژن با دقت مورد استفاده قرار گیرند و از یک وسیله نقلیه استاندارد برای حمل و نقل آنها استفاده شود. نگه داشتن کپسول به صورت زنجیر یا چفت و بست برای جلوگیری از افتادن آنها ، برای شارژ کپسول اکسیژن در هنگام شارژ در کارخانه گاز اکسیژن تهویه مناسب تهیه کنید، دور از مواد قابل احتراق و جدا از کپسولهای گاز قابل اشتعال باشد.

اگر یافته های مربوط به کالبد شکافی و شواهد در صحنه انفجار به روش علمی مستند باشند، از دلیل انفجار می توان نتیجه گرفت که هدف تحقیق، اقدامات  لازم  در مورد ایمنی و احتیاط  در هنگام استفاده از  کپسول اکسیژن می باشد.